Blog: De Werkzame Stof volgens Marcel

Rotterdams doorzetten
Chauffeur

De werkzame stof, wat is die in de weg naar herstel? We laten elke keer iemand anders aan het woord om die vraag te beantwoorden. Een psycholoog, een cliënt, een toezichthouder. Deze keer spreken we een van onze cliënten, Marcel.

Door Daantje Daniels en Mireille Molenhuis

“De eerste nachten kan ik niet slapen. De een gaat de hele avond naar beneden of in de nacht uit de kamer om te roken, de ander ligt te snurken en weer een ander ligt te draaien. Ik ben oplettend. Waakzaam. Ik heb het gevoel dat ik mijn spullen moet beschermen, want ik weet niet hoe de anderen in elkaar zitten.”

Marcel is dakloos. De eerste nachten als hij nog geen vast bed heeft, zit hij in een overlevingsmodus. Hij schippert tussen twee opvanglocaties en slaapt tussen allerlei verschillende mensen. Mensen die in criminaliteit verwikkeld zijn en een ernstige verslaving hebben. Maar als hij een vast bed krijgt maakt hij door zijn sociale karakter vrienden. Hij houdt van ‘socializen’. En omkijken naar een ander doet hij graag. Zo komen ze met een groepje voor anderen op. Zelf trekt hij al vrij snel de grens als dat nodig is. Voor zichzelf zorgen doet Marcel al van jongs af aan.

Marcel groeit op in Rotterdam, met baantjes aaneengeregen komt hij de dag door. Hij helpt zijn maat die een srv wagen heeft, brengt kranten rond en gaat naar school. Ook rijdt hij met buschauffeurs mee. Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds 23:00 uur is hij op pad. Echt een Rotterdams schoffie. “Maar wel alles binnen de lijnen.”

Losse schroeven

Met alles op de rit krijgt zijn moeder een nieuwe vriend. Hij trekt bij hun in. “Dertien jaar met mijn moeder geleefd, komt er zo’n pipo binnen: ‘Ik ben je vader, je gaat me pa noemen en dit zijn de regels.’ Dat botste zo erg en toen hebben ze me maar ver weg gestopt.” Marcel belandt in een internaat waar hij tot zijn achttiende zal verblijven. Het laat een diepe knauw in hem achter.

Hij is er de enige die niet drinkt, blowt of steelt. Hij heeft zijn leven al opgebouwd en dat wil hij niet vergooien. “Je kunt je laten meeslepen en dan lig je helemaal in de goot.”

Niet bij de pakken neerzitten

Maar Marcel is niet iemand die bij de pakken neer gaat zitten. Hij gaat door met zijn baantjes en op volwassen leeftijd vindt hij bij een bakkerij vaste grond. Hij werkt er 27 jaar, totdat zijn heup het begeeft. Chronische pijn. Vijf minuten fietsen bezorgt hem helse pijnen, net als een paar meter lopen naar de brug. Zijn koophuis kan hij niet meer betalen. Marcel belandt op straat. Opnieuw staat zijn basis op losse schroeven. Hij zwerft rond en vindt een huurwoning. Als zijn ziektewetuitkering daalt, kan hij de huur ook niet meer betalen. Hij belandt opnieuw op straat, zwerft weer rond en verblijft bij vrienden. Maar hij voelt zich bezwaard om hen te belasten. Hij kan deze keer dit probleem niet zelf oplossen. Hij meldt zich bij de nachtopvang.

Rust voor herstel

Rust ervaart hij er niet door met meerdere mensen op een kamer te verblijven. Tot corona. Dan verhuizen de mensen die geen verslaving hebben naar een cruiseschip, dat beschikbaar is gesteld voor de opvang van dakloze mensen. Iedereen krijgt een eigen kamer met douche. Dat geeft rust om aan je herstel te werken, merkt Marcel. “Als je om 19:30 uur op je kamer zit, kun je rustig je papieren uitzoeken, telefoneren zonder gestoord te worden. Douchen in je eigen douche. Je hebt rust wanneer je wilt en je hoeft niet alert te zijn. Je hebt bovendien de verantwoording over je eigen kamer, je moet ‘m schoonhouden. Die verantwoordelijkheid van het schoonhouden voel je alleen meer dan dat je met vier mensen op een kamer zit.”

Verantwoordelijkheid krijgen en nemen

Meer verantwoordelijkheden op de opvang krijgen, die hij zelf al op jonge leeftijd nam, is volgens hem dan ook geen slecht idee. “Vanwege hygiëne mag je nu niet koken, maar er zijn zat mensen die kunnen en willen koken. Stel dat het is toegestaan, dan geeft dat veel meer stimulans. Je doet samen boodschappen, dan ben je ook weer aan het socializen. En er is altijd wel iemand die wil helpen." Een stapje verder in die verantwoording is belangrijk, vindt Marcel. "De meeste mensen willen gewoon verder, ik ook. Dan is het ook beter om mensen te kunnen aanspreken op het punt dat ze niet hebben gedaan en daarbij juist te benoemen wat ze goed doen. Dat motiveert.”

Altijd bezig blijven

Ondanks zijn heup heeft hij weer naar wegen gezocht om bezig te blijven en om ergens naar toe te werken voor zijn toekomst. Marcel is vrijwillig chauffeur en brengt verschillende mensen naar hun bestemming. In eerste instantie ging hij voor dezelfde functie als betaalde baan, maar werd afgewezen. “Toch voelt het goed om weer bezig te zijn en iets te kunnen betekenen voor anderen.” Ook is hij bezig met het regelen van een eigen woning. Hij heeft een indicatie voor een levensloop bestendige woning.

Betrokken zijn

Ondanks alles wat hij meemaakt, maakt Marcel er altijd wat van. Hij blijft doorwerken en doorzetten. Met de mouwen opgestroopt, op z’n Rotterdams. En socializen, want hij is een sociale man die graag een praatje met een ander maakt en anderen graag helpt. Al is het een traktatie op een kibbelingetje op de markt. “Het is dan toch een uitje.” Het helpt hem uit de put te komen en te blijven: “Betrokken zijn bij elkaar.” Zoals hij toch ook voor zijn zieke moeder zorgde toen hij nog bij de bakker werkte. Uit die betrokkenheid is het idee ontstaan om met een groepje mannen uit de opvang samen een huisje te huren, zodat ze ook allemaal verder kunnen.

*Deze naam is gefingeerd en de foto is een stockfoto.