Blog de Werkzame Stof met Andy en Wouter
“Waarom ik werk? Zingeving”
De werkzame stof, wat is die in de weg naar herstel? We laten elke keer iemand anders aan het woord om die vraag te beantwoorden. Een psycholoog, een cliënt, een toezichthouder. Deze keer spreken we met Andy, die via IPS werk vindt, en met Wouter, zijn begeleider.
Door Daantje Daniels en Mireille Molenhuis
Een paar elementen moesten nog op hun plek vallen om aan het werk te kunnen. Abstinent worden, dus van zijn drugsprobleem af zijn en het contact herstellen met zijn dochter. “Mijn stip op de horizon is mijn dochter”, zegt Andy (50) die na 3,5 jaar verblijf op een nachtopvang en beschermd wonen nu is afgekickt, met een eigen huis en baan. Met hulp van IPS (Individuele Plaatsing en Steun). “Ik heb een drive nodig. Waarom ik werk? Zingeving. Dat is echt zo.”
Focus
Andy heeft al meteen de focus als hij bij de nachtopvang komt. Met een begeleider stelt hij een traject met doelen op. Altijd was hij een werkende man; operationeel leidinggevende, meewerkend voorman. “Het bedrijf ging heel erg goed, het ging met mij ook heel goed. Ik was een golden boy, totdat ik door de mand zakte.” Eerst gebruikt hij cocaïne en dan komt er heroïne bij. Onder werktijden sluipt er steeds meer drugsgebruik in. Zodanig dat hij ontslagen wordt.
Andy kickt af van de drugs. “Je moet echt willen”, zegt Andy over het afkicken en weer zelfstandig worden met wonen en werken. “En jezelf in de spiegel aankijken. Goede therapie heeft daar echt aan bijgedragen. Zelfreflectie heb je gewoon nodig. Dan moet je ook naar de dingen durven kijken die je zelf hebt aangericht. Ik heb kunnen groeien door therapie.”
Aan de slag
Al vrij snel begint Andy bij de groenvoorziening, om een dagbesteding te hebben. Hij wil weer gauw aan het werk, maar merkt dat hij hulp nodig heeft om aan een baan te komen. Via het FACT team waar hij behandeling krijgt hoort Andy van IPS.
“Je moet het uiteindelijk zelf doen, maar IPS heeft me goed geholpen in het vinden van werk. Wouter heeft de tijd genomen om door te vragen in wat ik kan, wil en gedaan heb en waarom. Je moet ook durven. Ik vind het vervelend als je gaat solliciteren en als ‘meneer IrisZorg’ wordt gezien met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Natuurlijk moet het ook gemeld worden. Met mijn negatieve zelfbeeld lukte het niet meteen om dat te accepteren.”
Leren van jezelf tijdens werk
Wouter die voorheen 11 jaar als behandelaar werkte, begint Andy te begeleiden in het IPS-traject. “Ik benader Andy soms directief”, zegt Wouter, wat Andy prima kan gebruiken. “Wat ik jouw kracht vind is de openheid. Ik mag je aanspreken. Je bent bereid om daar het gesprek over aan te gaan. Dat vind ik het belangrijkste: dat je er ook iets mee doet. Je weet ook goed wat je wel en niet wil. Ook naar werkgevers toe ben je open.”
Wouter zelf haalt meer voldoening uit het werk als IPS-begeleider dan toen hij behandelaar bij het FACT team was. “Ik zie mensen meer in hun kracht. Gesprekken gaan niet alleen over hun gebruik. Het gaat meer over een vervelende collega, triggers of op tijd opstaan, waar wij met z’n allen tegenaan kunnen lopen. Over de alledaagse dingen die uiteindelijk tot gebruik kunnen leiden als je daar niets mee doet. Bijvoorbeeld over hoe je je grenzen aangeeft. Het werk is dan een mooie oefensituatie.”
Zelfreflectie
Daarin merkt Andy ook dat het fijn is om even te staven of hij goed zit met zijn gevoel. “Ik heb veertig jaar lang hetzelfde gedrag vertoond. Altijd is het misgelopen en nu moest ik het anders gaan doen. Dat ben ik heel bewust aangegaan. Nu trek ik eerder aan de bel. Ik overleg dan met Wouter: ik kijk er zo naar en jij? Of, ik interpreteer dat zo, maar voel ik me niet te snel aangevallen? Ik houd mezelf een spiegel voor: wat doet dit met mij? Dat deed ik vroeger niet. Zelfreflectie heb je nodig.”
Die zelfreflectie is iets van de laatste jaren. “Ik wilde mezelf helemaal niet zien. Ik denderde maar door en stak mijn kop in het zand. Ik ging heel anders met werkdruk en verantwoordelijkheden op het werk om. Een conflict vermeed ik.” Andy heeft zichzelf beter leren kennen. Ook nu handelt hij nog niet altijd naar iets wat hij ziet bij zichzelf. “Ik merk dat ik soms nog onvolwassen ben hoe ik er mee omga, omdat ik me nooit anders gedragen heb. Onervaren.”
Oefenen tijdens werk
Wouter merkt dat hij als IPS begeleider wel heel duidelijk naar een werkgever moet zijn. Een helder kader vanwaar ze starten met zoveel uur. “Je wil de kandidaat een bepaalde bescherming geven. Anders moet iemand heel erg vanaf het begin de grenzen aangeven en ik vind wel dat iemand die net in het arbeidsproces begint, een beetje rustig mag opstarten.” Hij vervolgt: “Ik denk dat werk nog centraler mag komen te staan in behandeling. Werk is een belangrijk medicijn.”
De werkzame stof, wat is die in de weg naar herstel? We laten elke keer iemand anders aan het woord om die vraag te beantwoorden. Een psycholoog, een cliënt, een toezichthouder. Deze keer spreken we met Andy, die via IPS werk vindt, en met Wouter, zijn begeleider.
Door Daantje Daniels en Mireille Molenhuis
Een paar elementen moesten nog op hun plek vallen om aan het werk te kunnen. Abstinent worden, dus van zijn drugsprobleem af zijn en het contact herstellen met zijn dochter. “Mijn stip op de horizon is mijn dochter”, zegt Andy (50) die na 3,5 jaar verblijf op een nachtopvang en beschermd wonen nu is afgekickt, met een eigen huis en baan. Met hulp van IPS (Individuele Plaatsing en Steun). “Ik heb een drive nodig. Waarom ik werk? Zingeving. Dat is echt zo.”
Focus
Andy heeft al meteen de focus als hij bij de nachtopvang komt. Met een begeleider stelt hij een traject met doelen op. Altijd was hij een werkende man; operationeel leidinggevende, meewerkend voorman. “Het bedrijf ging heel erg goed, het ging met mij ook heel goed. Ik was een golden boy, totdat ik door de mand zakte.” Eerst gebruikt hij cocaïne en dan komt er heroïne bij. Onder werktijden sluipt er steeds meer drugsgebruik in. Zodanig dat hij ontslagen wordt.
Andy kickt af van de drugs. “Je moet echt willen”, zegt Andy over het afkicken en weer zelfstandig worden met wonen en werken. “En jezelf in de spiegel aankijken. Goede therapie heeft daar echt aan bijgedragen. Zelfreflectie heb je gewoon nodig. Dan moet je ook naar de dingen durven kijken die je zelf hebt aangericht. Ik heb kunnen groeien door therapie.”
Aan de slag
Al vrij snel begint Andy bij de groenvoorziening, om een dagbesteding te hebben. Hij wil weer gauw aan het werk, maar merkt dat hij hulp nodig heeft om aan een baan te komen. Via het FACT team waar hij behandeling krijgt hoort Andy van IPS.
“Je moet het uiteindelijk zelf doen, maar IPS heeft me goed geholpen in het vinden van werk. Wouter heeft de tijd genomen om door te vragen in wat ik kan, wil en gedaan heb en waarom. Je moet ook durven. Ik vind het vervelend als je gaat solliciteren en als ‘meneer IrisZorg’ wordt gezien met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Natuurlijk moet het ook gemeld worden. Met mijn negatieve zelfbeeld lukte het niet meteen om dat te accepteren.”
Leren van jezelf tijdens werk
Wouter die voorheen 11 jaar als behandelaar werkte, begint Andy te begeleiden in het IPS-traject. “Ik benader Andy soms directief”, zegt Wouter, wat Andy prima kan gebruiken. “Wat ik jouw kracht vind is de openheid. Ik mag je aanspreken. Je bent bereid om daar het gesprek over aan te gaan. Dat vind ik het belangrijkste: dat je er ook iets mee doet. Je weet ook goed wat je wel en niet wil. Ook naar werkgevers toe ben je open.”
Wouter zelf haalt meer voldoening uit het werk als IPS-begeleider dan toen hij behandelaar bij het FACT team was. “Ik zie mensen meer in hun kracht. Gesprekken gaan niet alleen over hun gebruik. Het gaat meer over een vervelende collega, triggers of op tijd opstaan, waar wij met z’n allen tegenaan kunnen lopen. Over de alledaagse dingen die uiteindelijk tot gebruik kunnen leiden als je daar niets mee doet. Bijvoorbeeld over hoe je je grenzen aangeeft. Het werk is dan een mooie oefensituatie.”
Zelfreflectie
Daarin merkt Andy ook dat het fijn is om even te staven of hij goed zit met zijn gevoel. “Ik heb veertig jaar lang hetzelfde gedrag vertoond. Altijd is het misgelopen en nu moest ik het anders gaan doen. Dat ben ik heel bewust aangegaan. Nu trek ik eerder aan de bel. Ik overleg dan met Wouter: ik kijk er zo naar en jij? Of, ik interpreteer dat zo, maar voel ik me niet te snel aangevallen? Ik houd mezelf een spiegel voor: wat doet dit met mij? Dat deed ik vroeger niet. Zelfreflectie heb je nodig.”
Die zelfreflectie is iets van de laatste jaren. “Ik wilde mezelf helemaal niet zien. Ik denderde maar door en stak mijn kop in het zand. Ik ging heel anders met werkdruk en verantwoordelijkheden op het werk om. Een conflict vermeed ik.” Andy heeft zichzelf beter leren kennen. Ook nu handelt hij nog niet altijd naar iets wat hij ziet bij zichzelf. “Ik merk dat ik soms nog onvolwassen ben hoe ik er mee omga, omdat ik me nooit anders gedragen heb. Onervaren.”
Oefenen tijdens werk
Wouter merkt dat hij als IPS begeleider wel heel duidelijk naar een werkgever moet zijn. Een helder kader vanwaar ze starten met zoveel uur. “Je wil de kandidaat een bepaalde bescherming geven. Anders moet iemand heel erg vanaf het begin de grenzen aangeven en ik vind wel dat iemand die net in het arbeidsproces begint, een beetje rustig mag opstarten.” Hij vervolgt: “Ik denk dat werk nog centraler mag komen te staan in behandeling. Werk is een belangrijk medicijn.”